Bijna dag op dag één jaar na hun première begint het projectkoor "Mazí" aan een nieuwe reeks opvoeringen van de "Mauthausen Cyclus".

Logisch eigenlijk, want er was heel wat werk gaan zitten in de voorbereiding. Daar vertelden we al uitgebreid over op onze maart 2023 maandpagina . Die investering van tijd en moeite had geloond, want het talrijke publiek, dat naar de vier eerste uitvoeringen was gekomen, was telkens enthousiast.

Minstens even belangrijk is dat de zangers en zangeressen zelf toch ook wel onder de indruk waren. Ze hadden van tevoren natuurlijk wel ongeveer geweten waar ze aan begonnen, maar dat het allemaal zo groots en mooi en prachtig zou worden, dat hadden ze eigenlijk niet verwacht. Het was allemaal niet vanzelf gekomen, maar achteraf waren ze toch blij en trots dat ze doorgezet hadden. Bovendien hadden ze nog nooit eerder samen gezongen, dus het was best wel spannend om te weten hoe het zou klinken. En, niet onbelangrijk, het was nog leuk ook.

Eigenlijk was het de bedoeling dat het bij die vier uitvoeringen zou blijven, maar ja, wat doe je in zo'n omstandigheden?

Het antwoord: er nog een paar uitvoeringen tegenaan gooien natuurlijk.

Daar komt allicht bij dat het thema van de "Mauthausen Cyclus" - helaas - misschien nog meer actueel is dan anders.

De perstekst van "Mazí" vat het prima samen. We citeren:

Zoals gezegd kunt u voor meer achtergrondinformatie over het project terecht op onze maart 2023 maandpagina - voor zover dat nog nodig zou zijn, natuurlijk.

We geven nog wel even de namen van de zangers en zangeressen, al was het maar omdat ze nu met vijftien zijn, eentje meer dan vorig jaar dus. Dat zijn dan: Anna Boos, Anna Datthijn, Cox Jobse, Els van Dijck, Els Tempelaars, Gé Ankoné, Hanna Bakker, Henk Steen, Jan Willem Dorr, Liesbeth Brinkman, Martha de Ruiter, Reino IJsselmuiden, Sophie Abeln, Teun Rigter en Yntske Zijlstra.

Ze worden nog steeds begeleid door dezelfde zes ervaren muzikanten:

• René Woelders : orkestleider, klarinet
• Andreas Keesman : contrabas
• John Eilert : gitaar
• Karen Nijdam : viool
• Martijn Komen : accordeon
• Margo Kos : percussie.

Voor meer informatie over het project kunt u nog steeds mailen naar [aanvragen e-mail adres] .

Praktische gegevens
Zaterdag 27 januari 2024, 20u15, Remonstrantse Kerk, Fnidsen 37, 1811 ND Alkmaar (NL) Entree: € 12,50, inclusief consumptie. De kerk is open vanaf 19u45. Dit optreden is voorbij.
Zondag 17 maart 2024, 14u00, Joods Werkdorp Wieringermeer, Nieuwesluizerweg 42, 1774 PE Slootdorp (NL) Gratis inkom. Het aantal plaatsen is beperkt. Dit optreden is inmiddels voorbij.
Zondag 28 april 2024, 15u30, Vredeskerkje, Kerkstraat 21, 1865 AM Bergen aan Zee (NL) Toevoegen aan uw agenda Entree: €12,50, inclusief consumptie. De kerk is open vanaf 15u15. Meer info en reserveren : https://www.kunstgetij.nl/ . Men vraagt om zo mogelijk met de fiets te komen. Betaald parkeren kan langs de boulevard. Een computer-gegenereerde routeplanning is beschikbaar. (opent in nieuw venster) Toon deze locatie op de kaart [?] Kaart niet meer tonen [?] Afstand tot uw woonplaats: onbekend. [?]  

We schreven het al vaker: een "Rebetiko Trio", dat zijn gewoon drie muzikanten die rembetika liedjes spelen en zingen.

In dit geval bestaat het trio uit:

• Eirini Zogali : bouzouki , zang
• Vangelis Hatzigiannis : gitaar, zang
• Sergio Dimopoulos : accordeon, zang

Over Eirini Zogali vertelden we al uitgebreid op onze november 2021 maandpagina . Toen was ze namelijk ook al op stap als lid van een "Rebetiko Trio", maar dan met een heel andere samenstelling.

Over de twee anderen hebben we eigenlijk geen (betrouwbare) informatie, maar dat is misschien ook niet echt nodig. Als drie muzikanten op deze manier gaan samenwerken, dan betekent dat in principe dat ze van elkaar vinden dat ze allemaal een vergelijkbaar niveau hebben, en dat zegt dan allicht voldoende, gezien het niveau van Eirini Zogali.

En tussen haakjes: enkele weken eerder, in december 2023 om precies te zijn, speelden zij en Vangelis Hatzigiannis ook al eens als "Rebetiko Trio" in de Matrix in Rotterdam, maar toen met een zangeres in plaats van een accordeonist. Dergelijke muzikanten zijn inderdaad perfect "uitwisselbaar": ze beheersen niet alleen de techniek, maar ze kennen ook het repertoire als hun broekzak, en bovenal: ze spelen het graag. Dat kan alleen maar een goed concert opleveren.

Over het programma van dit optreden weten ook wij alleen maar wat de aankondiging op de Art Base website daarover vertelt:

Dat zal allicht voldoende zijn om ongeveer te weten waar het naartoe gaat.

Onder de titel "The Greek way of improvisation" komen twee Griekse muzikanten vanuit Rotterdam (hun huidige thuisbasis) opnieuw naar Brussel.

Op het programma staat, zoals ze dat zelf zeggen, het volgende :

A musical journey starting with Greek traditional music, continuing with inspired compositions of the Eastern cultures and ending in the countless possibilities of improvisation.

De reisleiders van dienst zijn:

• Yiorgos Bererís : piano
• Panos Skouteris : klarinet

Bijna twee jaar geleden - in februari 2022 om precies te zijn - was dit zelfde duo daar al eens te gast met een programma dat ze toen "East-Mediterranean Jazz" gedoopt hadden.

Toen putten ze vooral uit eigen werk van Yiorgos Bereris zelf. Het waren bijna allemaal composities die toen op weg waren naar zijn eerste eigen album, dat inmiddels inderdaad verschenen is onder de titel "Laros". Op dat album zoekt Yiorgos Bereris naar een evenwicht tussen zijn twee grote muzikale passies. Dat zijn de westerse jazz enerzijds en zijn eigen Griekse roots anderzijds, en dan meer bepaald de Griekse traditionele muziek. Dat brengt hij op smaak met wat snuifjes rock, latin, afro-cubaans en nog veel meer.

Daarmee hebben we al minstens het vertrekpunt van deze "muzikale reis" gelocaliseerd.

Maar zoals (allicht) bekend stond Yiorgos Bererís natuurlijk ook mee aan de wieg van "Merem", het ensemble rond Vanesa Kourtesi dat een vergelijkbaar werkterrein heeft. Bij hen vind je misschien wat meer uitstapjes naar het oosten - maar tenslotte heeft ook de traditionele Griekse muziek daar nogal wat roots.

Ook de belangstelling van Panos Skouteris (de andere helft van het " Bereris - Skouteris " duo) schoof steeds meer op in oostelijke richting. Met het "Tatavliano Trio" bracht hij bijvoorbeeld muziek van het "Café Aman", liedjes dus zoals die indertijd te horen waren in de steden van Klein-Azië. Een eerste concert vond eveneens plaats in februari 2022 in Brussel, en bijna een jaar nadien, in januari 2023 , kwam er daar een herhaling van (en die was al van tevoren uitverkocht). Tussendoor speelde hij in april 2022 in Leiden mee in het ensemble van Duygu Alkan dat "tijdloze muziek uit Klein-Azië" op het repertoire heeft.

Een maand later, in mei 2022, debuteerde hij in de Matrix in Rotterdam als lid van "Eastward", een trio dat ... de Ottomaanse muziek verkent. Het werd opgericht door de Iraanse tar-speler Arash Badie. Hun "derde man" is de Italiaanse saxofonist Orlando Cialli, die in deze groep dan wel piano speelt en geen sax. De leden vonden elkaar - alweer - aan de Codarts universiteit.

Dat optreden van "Eastward" hebben we toen uiteraard niet opgenomen op onze site, want die gaat tenslotte specifiek over "Griekse muziek". We verklappen dan ook niet (of toch niet echt) dat Panos Skouteris , na zijn optreden met Yiorgos Bereris waar dit artikeltje over gaat, nog even in Brussel blijft om de dag nadien samen met Arash Badie een concert te geven met als thema "Aesthetics of the Ottoman Ara" (in principe zonder de pianist-saxofonist).

Nog een dag later, dus op zondag, verzorgt Panos Skouteris een nieuwe aflevering van zijn reeks workshops onder de titel "Polyphonea", waar hij dit jaar focust op de traditionele muziek van Noord-Griekenland. Op onze eigen website kondigen wij alleen het begin van dergelijke reeksen aan. In dit geval was dat in oktober 2023 en de reeks loopt nog tot in april 2024.

Voor (nog) meer uitleg over de recente activiteiten van zowel Yiorgos Bereris als Panos Skouteris kunt u terecht in onze afdeling Biografieën . Daar staan er inmiddels een heleboel, maar met één klik op de naam van de muzikant komt u meteen op de juiste pagina terecht.

In beide gevallen zult u daar een duizelingwekkende opsomming vinden van allerlei samenwerkingen met zeer uiteenlopende muzikanten. Dat is typisch voor mensen als zij. Ze kwamen immers naar Rotterdam om hun muzikale horizonten nog verder op te rekken, en zo belandden ze in een multi-nationale groep van getalenteerde en deskundige collega's. Dat resulteert in een heleboel uitermate interessante projecten, maar nogmaals: wij kunnen die helaas niet allemaal opnemen ...

Daarmee zijn we dan wel aangeland bij het laatste onderdeel van het programma van dit "The Greek way of improvisation" concert, met name "the countless possibilities of improvisation", zoals ze dat zelf zeggen. Als je muzikanten van dit kaliber samen op één podium zet, dan is het inderdaad onvermijdelijk dat ze aan het improviseren slaan. Voor hen maakt dat een groot deel uit van het plezier van samen musiceren - en het publiek zal daar beslist niet rouwig om zijn, wel integendeel.

De Belgische trompettist Dominic Ntoumos was al lang een gevestigde waarde binnen de Europese elektro-jazz scène toen een toevallige ontmoeting in 2015 hem bewust maakte van zijn Griekse roots.

In 2020 had hij een eerste album klaar met een aantal populaire liedjes die hij moderniseerde door er een flinke scheut elektro-jazz doorheen te doen. Dat vulde hij aan met eigen composities volgens hetzelfde recept.

Hij was daarbij niet over één nacht ijs gegaan, want tussen 2015 en 2020 liggen vijf jaar intensief onderzoek en studie. Daarvoor reisde hij naar Griekenland zelf, maar ook naar Roemenië. Hij was namelijk geboeid geraakt door de Griekse rembetika en het waren vooral de oosterse klanken die hem fascineerden. Het was een hele uitdaging geweest om de kenmerkende halve en kwarttonen op zijn westerse trompet te kunnen spelen.

Meer daarover leest u in onze biografie van Dominic Ntoumos .

Inmiddels heeft hij een volgende album in de steigers staan. Dat zou "Planète Terre" gaan heten en het zou in januari 2024 klaar moeten zijn. Dat is dan meteen de aanleiding om dat overal te gaan voorstellen.

Hij wordt daarbij vergezeld door zijn vaste begeleider, de bouzouki -speler Vangelis Tsiaples (Ευάγγελος Τσιαπλές).

Die heeft zijn roots in dezelfde regio van Griekenland als de (ouders van) Dominic Ntoumos , namelijk in Larisa. Het was via gemeenschappelijke kennissen dat ze elkaar leerden kennen in het rembetika -milieu in Athene. Dat mondde uit in een jam-sessie en toen bleek al snel dat ze allebei op dezelfde golflengte zaten. Ze gingen samenwerken en toen Ntoumos ging pendelen tussen Athene, Brussel en Londen, reisde Tsiaples met hem mee. Hij werkte ook mee aan het "Back to the roots" album, en allicht ook aan "Planète Terre".

Behalve het concert in Brussel (zie onder) reizen ze ook naar Portugal, Griekenland en allicht nog een paar andere landen. Die concerten nemen we niet op wegens te ver. Daarnaast zijn er blijkbaar nog een paar optredens gepland in Franstalig België, maar ook die nemen we niet op omdat wij daar niet zoveel lezers hebben. Bovendien heeft Dominic Ntoumos daar sowieso zijn eigen publiek dat hem al lang kent en dus van ons geen introductie behoeft. Andere concerten zijn dan weer privé of in restaurants, en ook dat is niets voor onze website. Dat is tenminste de stand van zaken op het moment dat we dit publiceren (21.12.2023), maar we blijven het uiteraard opvolgen - of dat proberen we toch.

De Griekse zanger Konstantinos (Kostas) Theocharis timmert ijverig verder aan zijn weg naar het Brusselse publiek. Hij komt nu al voor de vierde keer naar de Art Base, en opnieuw wordt hij begeleid door zijn "friends".

Concreet geeft dat het volgende plaatje:

• Kostas Theocharis (Κώστας Θεοχάρης) : zang
• Andreas Mantzaris (Ανδρέας Μάντζαρης) : piano
• Frans De Clercq : bouzouki
• Nikos (Nick) Prosilias : gitaar

Met die bezetting draaide hij proef in november 2023 en dat was meteen goed voor twee uitverkochte concerten én een enthousiast publiek.

Kostas Theocharis is dan ook een man die van vele markten thuis is. Zo is hij bijvoorbeeld ook tekstschrijver en componist. Hij schrijft niet alleen voor zichzelf, maar ook voor anderen, en omgekeerd zingt hij niet alleen zijn eigen liedjes, maar ook die van anderen. In een parallel universum is hij bovendien opera-zanger.

Ook in het lichtere genre is zijn repertoire bijzonder uitgebreid: van rembetika tot endechna , met af en toe een uitstapje naar de dimotika .

Een aantal van zijn eigen liedjes leverde hij aan bekende artiesten die eerder onder "pop" geklasseerd worden, zoals Yannis Ploutarchos , Sakis Rouvás en Chrispa, maar het grootste deel van zijn eigen werk wordt toch in de rubriek " endechna " ondergebracht.

Maar toen hij in november 2018 voor de eerste keer naar de Art Base kwam, had hij toch een programma samengesteld waarin bekende liedjes van anderen centraal stonden. Dat deed hij ook voor zijn tweede optreden daar in maart 2023 .

Voor zijn optredens in november 2023 breidde hij dat nog wat verder uit. Hij ging toen grasduinen in de "klassiekers" van de endechna en de rembetika , om daar een programma mee samen te stellen onder de titel "Van Hadjidakis tot Tsitsanis ". Dit is zonder meer populaire muziek, en dat bleek dus een schot in de roos.

Deze keer houdt hij het gewoon bij "Beloved songs" als titel, en dat is dan ongetwijfeld een vlag die de lading helemaal zal dekken.

Ook in het nieuwe jaar begint Eirini Zogali een nieuwe reeks workshops onder de titel "Rebetiko Ensemble".

Over Eirini Zogali ( Ειρήνη Ζώγαλη ) vertelden we u al het een en ander toen zij in oktober 2021 voor het eerst op ons radarscherm verscheen. Dat was toen ze samen met Vanessa Kourtesi en Asteris Varveris in Rotterdam kwam optreden als "Rebetiko Trio".

Eigenlijk zouden we daar nog een hele reeks andere optredens kunnen aan toevoegen, met als voorlopige afsluiter dat van januari 2024 in dezelfde Art Base (dat al van tevoren uitverkocht was).

Want inderdaad: net als de twee anderen kwam ook Eirini Zogali - met haar bachelor diploma bouzouki op zak - naar Rotterdam om daar aan de Codarts te gaan studeren. Inmiddels heeft ze daar haar master behaald, deze keer op outi .

Belangrijker in dit kader is dat ze zelf al les geeft van toen ze nog in Thessaloniki studeerde, en ook in Rotterdam en omgeving is ze dat blijven doen. Bij die "omgeving" moet dan ook Brussel worden gerekend, waar ze in oktober 2023 een reeks workshops overnam die eigenlijk door Asteris Varveris hadden moeten gegeven worden. Die was verhinderd, en daarom sprong Eirini Zogali voor hem in de bres. Met succes blijkbaar, want er komt nu een tweede reeks workshops, met hetzelfde thema als de eerste.

Net als bij de vorige reeks zal zij inderdaad opnieuw focussen op de werking van een ensemble binnen de rembetika , dus op de manier waarop de muzikanten samenwerken (of "samen werken") om een goed resultaat neer te zetten.

Dat gebeurt aan de hand van het repertoire van de rembetika van pakweg 1920 tot 1950.

Zelf zegt zij over de inhoud van de workshops het volgende:

Theory and practice will co-exist throughout all the workshops with the goal of a holistic knowledge about the Rebetiko music. Last but not least it's very important to create a safe place where we can perform and enjoy this music as a team.

More specifically during the workshops, we'll discuss about:

• Ornaments • Improvisation and tools to improvise (taksim) • Rhythmology • Music scales of Rebetiko ( dromos) • Harmonic cycle • Orchestration • Decoding of grammophone recordings.

De reeks is bedoeld voor alle niveaus en alle instrumenten. Dat betekent dat elke sessie ook afzonderlijk kan gevolgd worden.

Toch nemen wij, zoals altijd met deze reeksen, enkel de eerste workshop van de reeks over in de Agenda op onze website.

We geven wel de andere datums mee: zaterdag 17 en zondag 18 februari, en tenslotte zaterdag 16 en zondag 17 maart.

Op een zaterdag loopt de sessie van 12 tot 15 uur, op een zondag is dat van 11 tot 14 uur.

Ten overvloede: er lopen dit seizoen nog twee andere reeksen workshops in de Art Base.

In de ene reeks heeft Vanessa Kourtesi het over "Voices of Rebetiko". Zie onze oktober 2023 maandpagina ,

In de andere reeks (die eveneens al in oktober 2023 begon) heeft Panos Skouteris het over de traditionele dorpsmuziek.

Het zal niemand verbazen dat een duo met de naam "Skouteris-Babanis" bestaat uit:

• Yorgos Babanis : accordeon
• Panos Skouteris ; klarinet , zang

Zij komen nu al voor de tweede keer naar de Art Base met hetzelfde programma, wat betekent dat het de eerste keer - in november 2023 - goed onthaald werd.

Dat programma stelden ze samen met traditionele muziek uit het noorden van Griekenland. Er is daar heel wat materiaal beschikbaar, en de playlist zal allicht niet hetzelfde zijn als de eerste keer. Het recept blijft wel hetzelfde: de meeste nummers zouden uit Epirus gaan komen, maar ook de dimotika van Macedonië en Thracië zullen de nodige aandacht krijgen.

Daarmee is eigenlijk alles gezegd, want deze muziek is in brede kringen bekend én geliefd. Hun eerste concert was trouwens al van tevoren uitverkocht.

Ook over de muzikanten hoeven we geen heel boek te schrijven, enerzijds omdat zij inmiddels al heel wat indruk maakten op allerlei podia in de Lage Landen, en anderzijds omdat er (mede daarom) over elk van hen al heel wat te lezen staat op deze site.

Voor Panos Skouteris kunt u terecht in de biografie die we over hem schreven.

Over Yorgos Babanis vertelden we al een paar dingen toen hij met Nefeli Fasouli en Nikos Prosilias een muzikale hulde bracht aan Theodorakis . Onze toelichting daarover staat nog altijd op onze januari 2022 maandpagina en daar leest u trouwens ook dat dit trio toen ook zowel in de Matrix in Rotterdam optrad als in de Art Base, dat er in Brussel een tweede sessie moest ingelast worden omdat de eerste al snel uitverkocht was, en dat ook die tweede sessie prompt hetzelfde lot onderging. Dat is belangrijk in dit kader, omdat het bevestigt dat Yorgos Babanis daar inderdaad geen illustere onbekende meer is.